Þráðormar í görn: munnsmit

Þráðormar í görn: munnsmit
Nafn	Ascaris lumbricoides	Trichuris trichiura	Enterobius vermicularis
Aðalhýsill	Maðurinn	Maðurinn (apar, svín)	Maðurinn
Millihýsill	0	0	0
Fullorðinn ormur	15 - 25 cm	3 - 5 cm	0,3 - 1 cm
Líftími	Allt að 18 mán	Allt að 15 ár	Nokkur ár
Útbreiðsla	Um allan heim, en algengari í heitu og röku loftslagi. Ekki þekkt á Íslandi	Um allan heim, en algengari í heitu og röku loftslagi. Ekki þekkt á Íslandi	Um allan heim, einnig á Íslandi
Smit	Egg berast með saur - munn smiti, oft með fæðu/vatni.	Egg berast með saur - munn smiti, oft með fæðu/vatni.	Saur - munn smit, með höndum, ryki og hlutum
Lirfuflakk	Lirfur í gegnum slímhúð skeifugarnar -> með æðum til lungna -> berkjur -> melt.vegur	0	0
Meltingarvegur	Í smáþörmum. Einkenni 2 - 3 mán. eftir smit, þegar lirfur hafa þroskast í fullorðinn orm	Í ristli. Fullorðnir ormar grafa sig í slímhúð; einkenni 3 mán. eftir smit	Í coecum. Einkenni 3 - 4 vikum eftir smit.
Einkenni	a) Engin; b) lungu: Loeffler's syndrome; c) kviðverkir, lystarleysi, ógleði, garnastífla, niðurgangur + blóð; d) vannæring í ungum börnum með mikla sýkingu	a) Engin; b) kviðverkir, niðurgangur, tenesmus, blóð og slím í hægðum; c) blóðleysi (vegna ertingar á slímhúð) og þyngdartap ef mikil sýking	a) Engin; b) fullorðinn ormur losar egg við endaþarmsop -> kláði; c) meltingartruflanir og lystarleysi líklega sjaldgæf einkenni
Aukakvillar	Ferðalög orma geta leitt til gallgangabólgu, brisbólgu, botnlangabólgu, gegnum-þrengingar út í kviðarhol ofl. Hár hiti og svæfing auka líkur á ferðalögum. Greina þarf sýkingu hjá áhættusjúklingum	Rectal prolapse ef mikil sýking	Botnlangabólga ?
Saurrannsókn	Egg	Egg	Egg sjást sjaldan í saur
Eosinophilia	++ í lungnaferli, + þegar í meltingarvegi	(+)	(+)
Blóðvatnspróf	0	0	0
Aðrar greiningaraðferðir	0	0	1,5 - 2 cm breiðu límbandi er þrýst á endaþarmsop (fyrir þvott og hægðalosun) -> límt á smásjárgler. Leitað að eggjum
Meðferð	Mebendazole (Vermox®): börn og full: 100 mg (1 tafla) eða 5 ml x 2/d í 3 d; levamisole, flubendazole, pyrantel pamoate, piperazine (þrjú síðastnefndu lyfin eru ekki skráð hér)	Mebendazole (Vermox®): börn og full: 100 mg (1 tafla) eða 5 ml x 2/d í 3 d; flubendazole, albendazole (þessi tvö lyf eru ekki skráð hér)	Mebendazole (Vermox®): full. og börn > 2ja ára: 100 mg (1 tafla) eða 5 ml x 1. Má endurtaka 2svar með 2 - 3 vikna millibili. Pyrvinium (Vanquin®): full. og börn: 1 tafla/5 ml per 10 kg x 1. Endurtaka 2 vikum seinna