Sýkla- og veirufræðideild
Rannsóknastofa og tilvísunarrannsóknastofa fyrir Ísland á sviði bakteríufræði, veirufræði, sveppafræði og sníkjudýrafræði
Katrín Rún Jóhannsdóttir
katrinrj@landspitali.isGuðrún Svanborg Hauksdóttir
gusvhauk@landspitali.isHagnýtar upplýsingar
Helstu verkefni:
- Þjónusturannsóknir
- Kennsla á sviði sýklafræði og veirufræði
- Ráðgjöf og fræðsla
- Vísindarannsóknir og þróun aðferða
- Þátttaka í alþjóðlegri samvinnu um sýkla- og veirurannsóknir
- Rekstur BSL-3 öryggisrannsóknastofu
- Ætagerð til sýklarannsókna fyrir eigin starfsemi og til sölu
Stefna:
- Að tryggja sjúklingum og heilbrigðisstarfsfólki bestu þjónustu sem völ er á
- Að viðhalda gæðastjórnunarkerfi sem tryggir viðeigandi meðhöndlun, vinnslu og svörun rannsókna á sjúklingasýnum. Stjórn rannsóknastofunnar mun sjá til þess að skilyrði staðalsins ISO15189 séu uppfyllt
- Að skapa aðstæður sem hvetja hæfasta starfsfólk sem völ er á til að leita eftir störfum á deildinni og hvetur starfsmenn til að nýta tækifæri til menntunar og að taka þátt í vísindaverkefnum
- Að veita nemum heilbrigðisstétta fræðslu og verklega þjálfun í samræmi við nýjustu þekkingu
- Að deildin verði þekkt sem leiðandi á sviði sýkla- og veirufræði og stundi öfluga vísindastarfsemi
Bakteríu-, sveppa- og sníkjudýrarannsóknir (v. Barónsstíg)
- Virkir dagar: kl. 08:00-16:00
- Viðvera og sýni móttekin til kl. 19:00
- Setja má sýni í lúgu eftir kl. 16:00 - Laugardagar: kl. 08:00-13:00
- Sunnudagar: kl. 09:00-13:00
Lífeindafræðingur er á vakt í síma 824 5208 utan dagvinnutíma.
Sjá nánar hér um vinnslu bakteríu-, sveppa og sníkjudýrasýna utan dagvinnutíma.
Veirurannsóknir (Ármúla 1a)
- Opið og sýni móttekin til vinnslu alla daga kl. 8:00–18:00
- Svarað í síma deildarinnar 543-5900 alla daga kl. 8:00–19:00
Sjá nánar hér um vinnslu veirusýna utan dagvinnutíma.
Upplýsingar um niðurstöður rannsókna
Í gegnum Heilsugátt má nálgast rannsóknarniðurstöður í rafrænu beiðna og svarakerfi deildarinnar Cyberlab.
- Bakteríu-, sveppa- og sníkjudýrarannsóknir: s. 543 5661, 543 5662, 543 5650
- Veirurannsóknir: 543 5900
Sérfræðilæknir á vakt
- Bakteríu-, sveppa- og sníkjudýrarannsóknir - vakt allan sólarhringinn: s. 824 5247
- Veirurannsóknir - skiptiborð gefur upplýsingar um símanúmer: s. 543 1000
Landspítali Sýkla- og veirufræðideild v/Barónsstíg 101 Reykjavík |
Landspítali Sýkla- og veirufræðideild Ármúla 1a 108 Reykjavík |
Landspítali - National University Hospital
Department of Clinical Microbiology
Barónsstíg
101 Reykjavík
Símanúmer
Barónsstígur
- Bakteríu-, sveppa- og sníkjudýrarannsóknir
Sími - afgreiðsla: 543 5660
Sími - niðurstöður rannsókna: 543 5650, 543 5661, 543 5662
Fax: 543 5626
Ármúli
-
Veirurannsóknir
Sími: 543 5900
Fax: 543 5949
- Klamydíurannsóknir
Sími: 543 5947
Fax: 543 5934
- Berklarannsóknir
Sími: 543 5946
- Ætagerð
Sími: 543 5925, 543 5926
Símanúmer eftir dagvinnutíma
Lífeindafræðingur á vakt (bakteríu-, sveppa- og sníkjudýrarannsóknir)
- Sími 824 5208
Sérfræðilæknir á vakt:
- Bakteríu-, sveppa- og sníkjudýrarannsóknir
- vakt allan sólarhringinn: s. 824 5247
- Veirurannsóknir
- skiptiborð (543 1000) gefur upplýsingar um símanúmer.
Bakteríu- sveppa- og sníkjudýrarannsóknir
Móttaka sýna er við Barónsstíg, Rannsóknarhús 7
Veirufræðirannsóknir
Móttaka sýna er í Ármúla 1a
Rafrænt beiðna- og svarakerfi: Cyberlab í Heilsugátt
Upplýsingar um rannsóknir og sýnatökur má finna í þjónustuhandbók rannsóknaþjónustu og í lista yfir allar rannsóknir í stafrófsröð: A-J, K-Ö.
Lífeindafræðingar og læknar veita upplýsingar og ráðgjöf skv. verklagsreglu; sýklafræði, veirufræði.
Haldnir eru reglulegir fundir með starfsmönnum klínískra deilda um þjónustu deildarinnar og til að ræða vísindaleg málefni.
Kennsluefni
Starfsmenn deildarinnar taka þátt í kennslu og þjálfun háskólanema í grunn- og framhaldsnámi, þjálfun starfsmanna og stjórnenda á deildinni sem og símenntunarstarfi fyrir ýmsar starfsstéttir.Ábyrgðaraðili kennslunnar: Karl G. Kristinsson
Vísindarannsóknir
Helstu áherslur í rannsóknum:
Í rannsóknum er lögð áhersla á fá stór verkefni sem nýta sérstöðu Íslands en sú sérstaða býður upp á einstaka möguleika til rannsókna á faraldsfræði og sameindafaraldsfræði sýkinga. Rannsóknir hafa einkum beinst að sameindafaraldsfræði sýklalyfjaónæmis, pneumókokkasýkinga, methisillín ónæmra S. aureus (MÓSA), streptókokkasýkinga, Campylobacter og Chlamydia trachomatis. Stærstu verkefnin sem unnið er að eru sameindafaraldsfræði pneumókokka, sameindafaraldsfræði streptókokka af flokki A og flokki B, sameindafaraldsfræði methisillín ónæmra S. aureus (MÓSA) og rannsókn á erfðum tiltekinna smitsjúkdóma í samvinnu við Íslenska erfðagreiningu. Framskyggn rannsókn á iðrasýkingum á Íslandi. Rannsókn á faraldsfræði breiðvirkra beta-laktamasa í Enterobacteriaceae.
Fræðsla um næmispróf
- Næmispróf með skífum
- EUCAST - Nýr staðall fyrir Evrópu
- Um næmispróf og EUCAST
- Greining MÓSA og VÓE
- Reading guide - EUCAST method for antimicrobial susceptibility testing
Baktería breytist með tíma og er mismunandi eftir löndum og landsvæðum. Oft er þörf á að gefa sýklalyf áður en niðurstöður ræktana liggja fyrir og stundum nást ekki sýni til ræktunar. Þess vegna er mikilvægt að þekkja vel sýklalyfjanæmi mikilvægustu bakteríanna. Næmispróf hafa verið gerð á sýklafræðideild Landspítala í áratugi. Með tölvuskráningu undanfarandi ára hefur opnast leið til að birta þessar niðurstöður nánast jafnharðan. Hér er yfirlit yfir síðustu ár.
Sýklalyfjanæmi eftir árum
- Sýklalyfjanæmi - 2023
- Sýklalyfjanæmi - 2022
- Sýklalyfjanæmi - 2021
- Sýklalyfjanæmi - 2020
- Sýklalyfjanæmi - 2019
- Sýklalyfjanæmi - 2018
- Sýklalyfjanæmi - 2017
- Sýklalyfjanæmi - 2016
- Sýklalyfjanæmi - 2015
- Sýklalyfjanæmi - 2014
- Sýklalyfjanæmi - 2013
- Sýklalyfjanæmi - 2012
- Sýklalyfjanæmi - 2011
- Sýklalyfjanæmi - 2010
- Sýklalyfjanæmi - 2009
- Sýklalyfjanæmi - 2008
- Sýklalyfjanæmi - 2007
- Sýklalyfjanæmi - 2006
- Sýklalyfjanæmi - 2005
- Sýklalyfjanæmi - 2004
- Sýklalyfjanæmi - 2003
- Sýklalyfjanæmi - 2002
- Sýklalyfjanæmi - 2001
- Sýklalyfjanæmi - 2000
- Sýklalyfjanæmi - 1999
- Sýklalyfjanæmi - 1998
Næmispróf sem gerð eru á bakteríum
5. Corynebacteria spp. |
Penicillin |
Ampicillin |
Erythromycin |
Tetracycline |
Clindamycin (ekki þvagsýni) |
6. Listeria spp. |
Ampicillin |
Erythromycin |
Gentamicin |
Trimethoprim/sulfamethoxazole |
Rifampin (aðeins á mænuvökva) |
7. Bacillus spp. | Önnur lyf sem koma til greina |
Penicillin | Vancomycin |
Ampicillin | |
Erythromycin | |
Tetracyclin | |
Clindamycin (ekki þvagsýni) |
8. Arcanobacterium spp. |
Penicillin |
Ampicillin |
Erythromycin |
Tetracyclin |
Clindamycin (ekki þvagsýni) |
13. Burkholderia cepacia |
Minocycline |
Trimethoprim/sulfamethoxazole |
Meropenem |
Ceftazidime |
Piperacillin |
15. Salmonella spp. og Shigella spp. | Aðeins fyrir sýkingar utan meltingarfæra |
Ampicillin | Chloramphenicol |
Trimethoprim/sulfamethoxazole | Ceftriaxone |
Ciprofloxacin | |
Nalidixic sýra |
16. Campylobacter spp. |
Erythromycin |
Ciprofloxacin |
17. Helicobacter spp. |
Amoxicillin |
Clarithromycin |
Metronidazole |
Tetracycline |
18. Neisseria meningitidis |
Penicillin |
Rifampicin |
Ceftriaxone |
Ciprofloxacin |
Azithromycin |
Trimethoprim/sulfamethoxazole |
19. Neisseria gonorrhoeae |
Penicillin |
Ceftriaxone |
Ciprofloxacin |
Azithromycin |
Tetracycline |
21. Loftfælnar bakteríur | Önnur lyf sem koma til greina |
Penicillin | Piperacillin |
Metronidazole | Meropenem |
Clindamycin | Tigecycline |
Amoxicillin/clavulanic sýra |
22. Sveppir | Lyf prófuð samkvæmt sérstakri beiðni læknis |
Fluconazole | Caspofungin |
Itraconazole | Flucytosine |
Amphotericin B | Ketoconazole |
Voriconazole (Aðeins fyrir blóð, æðaleggi og steríl svæði) |
- Iðrasýkingar (Salm, Camp. og E-coli 0157/VTEC) 1975- 2023
- Ífarandi meningókokkasjúkdómar 1975-2023
- Methicillín ónæmur Staphylococcus aureus (MÓSA)1990-2023
- Listeria monocytogenes í mönnum á Íslandi 2007-2023
Ætagerð framleiðir æti til sýklarannsókna á deildinni og selur æti til annarra rannsóknastofa á landinu. Ætagerð vinnur að innleiðingu á ISO9001 vottuðu gæðakerfi.
Sími ætagerðar er 543 5925
Gjaldskrá sýklafræði og gjaldskrá veirufræði er að finna undir sameiginlegri gjaldskrá Landspítala vegna rannsókna.
Háskólar
Háskóli Íslands
Háskólinn í Reykjavík
Háskólinn á Akureyri
Landbúnaðarháskóli Íslands
Háskólinn á Hólum
Stofnanir
CDC – Center for Disease Control and Prevention, Bandaríkin
Danmap, vöktun sýklalyfjaónæmis í Danmörku
ECDC – European Centre for Disease Prevention and Control
Eurostat
FHI – Folkehelseinstituttet, Noregur
Folkhälsomyndigheten, Svíþjóð
HPA – Health Protection Agency, England og Wales
KTL – Kansanterveyslaitos, National Public Health Institute – Finnland
Landlæknisembættið
SSI – Statens Serum Institut, Danmörk
WHO
Fagfélög
American Society for Virology
ASM
BSAC – British Society for Antimicrobial Chemotherapy
CLSI - Clinical Laboratory and Standards Institute
Doktor Fungus
EARSS – European Antimicrobial Resistance Surveillance System
ESCMID - European Society of Clinical Microbiology and Infectious Diseases
EUCAST – The European Committee on Antimicrobial Susceptibility Testing
European Society for Clinical Viriology
Health Care Infection Society
IDSA – The Infectious Diseases Society of America
Norsk Forening for Medicinsk Mikrobiology
NRMM – The Nordic Reference group on methods in Medical Mycology
Pan American Society for Clinical Virology
PMEN – The Pneumococcal Molecular Epidemiology Network
RAF – Referensgruppen för Antibiotikafrågor och dess metodgrupp (RAF-M)
RCPath – The Royal College of Pathologists, UK
SSAC – Scandinavian Society for Antimicrobial Chemotherapy
Strama – Strategigruppen för Rationell Antibiotika-användning och minskad Antibiotikaresistens
Svenska Läkaresällskapets referensgrupp för parasitologi
The Pathological Society of Great Britain and Ireland
Örverufræðifélag Íslands
Bókasöfn og gagnabankar
Microbe Library
MLST gagnabankinn
Tímarit
Epinorth
Emerging Infectious Diseases Journal of Infectious Diseases
Eurosurveillance
Journal of Antimicrobial Chemotherapy
Farsóttafréttir
Læknablaðið
Microbial Drug Resistance
Morbidity and Mortality Weekly Report
Scandinavian Journal of Infectious Diseases
Smittskydd
Sænska læknablaðið - Läkertidningen
Tímarit ASM
Tímarit lífeindafræðinga
Lífsýnasafn (LLSV)
Arthur Löve yfirlæknir, formaður
Karl G. Kristinsson yfirlæknir
Magnús Gottfreðsson yfirlæknir
Varastjórn
Ísleifur Ólafsson yfirlæknir
Helga Erlendsdóttir lífeindafræðingur
Ólafur Guðlaugsson sérfræðilæknir
Ábyrgðarmaður rannsóknar sækir um afnot af lífsýnum úr lífsýnasafni LLSV með því að fylla út umsóknareyðublað og sendir á netfangið LLSV@landspitali.is