Á árinu 2005 voru Hafnfirðingar á aldrinum 18 - 65 ára tæplega 10.000 og af þeim hópi gáfu um 900 manns blóð það árið. Hvort það mikið eða lítið, það má sjálfsagt deila um enda mega eða geta ekki allir þessir 10.000 gefið blóð. Sem dæmi um góða frammistöðu má nefna að framhaldsskólarnir í Hafnarfirði, Flensborgarskólinn og Iðnskólinn, hafa verið mjög duglegir þegar að blóðbankabíllinn hefur komið til þeirra og hafa þessir skólar í nokkur ár verið með eitt hæsta hlutfall nemenda á landinu sem gefið hafa blóð. Er það mjög ánæglulegt enda þörfin mikil því á hverjum degi þarf 70 blóðgjafa til að standa umdir daglegri þörf spítalanna og heilbrigðiskerfisins eða um 16.000 blóðgjafa á ári. Blóðflögur eru nauðsynlegar til að stöðva blæðingar og hvítu blóðkornin berjast gegn sýklum af ýmsum gerðum td. bakteríum og veirum og rauðu blóðkornin sjá um flutningin.
Stærsti hópur blóðgjafa eru karlar 30 - 50 ára, þó nokkur aukning hefur þó verið hjá konum undanfarin ár. Á síðastliðnum 2 til 3 árum, hefur nýliðun meðal kvenna (þær sem gefa blóð í fyrsta skipti) verið til helmings á móti körlum. Margar konur halda reyndar að þær megi eða geti ekki gefið blóð og leiða oft ekki hugann að þessum þætti samhjálparinnar. En áfram konur; okkar blóð er jafngott og karlanna þegar kemur að því að mæta áðurnefndri þörf spítalanna.
Núverandi blóðgjafahópur samanstendur, eins og áður sagði, af 9000 einstaklingum sem gefa blóð ár hvert. Margir gefa þó oftar en karlar mega gefa allt að fjórum sinnum á ári en konur þrisvar. Og blóðgjafarnir eru ekki bara að gefa af sínu blóði heldur af sínum tíma líka.
Heilbrigði blóðgjafans er forsenda velheppnaðrar blóðgjafar til sjúklingum en margir þættir útiloka einstaklinga frá blóðgjöf tímabundið eða varanlega. Aukin ferðalög vítt og breytt um heiminn geta útilokað einstaklinga tímabundið frá blóðgjöf. Lyfjagjöf, húðflúr og líkamsgötun gerir það einnig. Þannig geta stefnur og straumar haft veruleg áhrif á blóðgjafaþjónustu hverrar þjóðar.
Erlendar rannsóknir sýna að innan tiltekins árafjölda verði eftirspurn eftir blóði innan heilbrigðisþjónustunnar meiri en núverandi blóðgjafahópur stendur undir. Ísland er einangrað land langt í norðri og þjóðinni er nauðsyn að eiga á hverjum tíma breiðan hóp einstaklinga sem er tilbúinn að gefa blóð. Nýliðun er undirstaða slíks hóps.
Hvað þarf að gera til þess að verða blóðgjafi?
Það er einfalt en þess má geta að nýir blóðgjafar gefa ekki blóð við fyrstu komu. Bara koma í Blóðbankann eða í blóðbankabílinn með persónuskilríki, þar sem einstaklingur fær afhenta heilsufarsskýrslu sem að hann fyllir út eftir sinni bestu vitund og staðfestir með sinni undirskrift. Heilsufarsskýrslan er bæði öryggi blóðgjafa og blóðþega og að sjálfsögðu er farið með allar upplýsingar sem trúðnaðrmál. Þá er tekið blóðsýni, blóðið flokkað og smitskimað og blóðþrýstingur mældur. Ef að þörf þykir er járnhlutfall metið með reglulegu millibili. Það er umtalað hvað það er notalegt viðmót allra þeirra sem að vinna í Blóðbankanum og þangað er mjög gott að koma.
Blóðgjafafélagið er félagsskapur allra blóðgjafa og annarra einstakling sem hafa áhuga á málefnum sem félagið lætur sig varða. Tilgangur félagsins er að fræða blóðgjafa, almenning og stjórnvöld um mikilvægi blóðs til lækninga. Félagið verður 25 ára núna í sumar. Formaður félagsins er Ólafur Helgi Kjartansson sýslumaður á Selfossi og situr hann jafnframt í stjórn Alþjóða blóðgjafafélagsins.
Öll þekkjum við einhvern eða til einhvers sem að hefur þurft að þiggja blóðgjöf og blóð kaupum við ekki bara út í búð. Tökum nú höndum saman og fjölgum blóðgjöfum.
Og konur látum athuga hvort að við getum ekki líka verið með í liðnu. Blóðbankabílinn kemur til með að verða við Fjarðarkaup alltaf fyrsta fimmtudag í hverjum mánuði, næst fimmtudaginn 2. mars frá 13-17.
Hafrún Dóra Júlíusdóttir
Situr í stjórn Blóðgjafafélagsins
Stærsti hópur blóðgjafa eru karlar 30 - 50 ára, þó nokkur aukning hefur þó verið hjá konum undanfarin ár. Á síðastliðnum 2 til 3 árum, hefur nýliðun meðal kvenna (þær sem gefa blóð í fyrsta skipti) verið til helmings á móti körlum. Margar konur halda reyndar að þær megi eða geti ekki gefið blóð og leiða oft ekki hugann að þessum þætti samhjálparinnar. En áfram konur; okkar blóð er jafngott og karlanna þegar kemur að því að mæta áðurnefndri þörf spítalanna.
Núverandi blóðgjafahópur samanstendur, eins og áður sagði, af 9000 einstaklingum sem gefa blóð ár hvert. Margir gefa þó oftar en karlar mega gefa allt að fjórum sinnum á ári en konur þrisvar. Og blóðgjafarnir eru ekki bara að gefa af sínu blóði heldur af sínum tíma líka.
Heilbrigði blóðgjafans er forsenda velheppnaðrar blóðgjafar til sjúklingum en margir þættir útiloka einstaklinga frá blóðgjöf tímabundið eða varanlega. Aukin ferðalög vítt og breytt um heiminn geta útilokað einstaklinga tímabundið frá blóðgjöf. Lyfjagjöf, húðflúr og líkamsgötun gerir það einnig. Þannig geta stefnur og straumar haft veruleg áhrif á blóðgjafaþjónustu hverrar þjóðar.
Erlendar rannsóknir sýna að innan tiltekins árafjölda verði eftirspurn eftir blóði innan heilbrigðisþjónustunnar meiri en núverandi blóðgjafahópur stendur undir. Ísland er einangrað land langt í norðri og þjóðinni er nauðsyn að eiga á hverjum tíma breiðan hóp einstaklinga sem er tilbúinn að gefa blóð. Nýliðun er undirstaða slíks hóps.
Hvað þarf að gera til þess að verða blóðgjafi?
Það er einfalt en þess má geta að nýir blóðgjafar gefa ekki blóð við fyrstu komu. Bara koma í Blóðbankann eða í blóðbankabílinn með persónuskilríki, þar sem einstaklingur fær afhenta heilsufarsskýrslu sem að hann fyllir út eftir sinni bestu vitund og staðfestir með sinni undirskrift. Heilsufarsskýrslan er bæði öryggi blóðgjafa og blóðþega og að sjálfsögðu er farið með allar upplýsingar sem trúðnaðrmál. Þá er tekið blóðsýni, blóðið flokkað og smitskimað og blóðþrýstingur mældur. Ef að þörf þykir er járnhlutfall metið með reglulegu millibili. Það er umtalað hvað það er notalegt viðmót allra þeirra sem að vinna í Blóðbankanum og þangað er mjög gott að koma.
Blóðgjafafélagið er félagsskapur allra blóðgjafa og annarra einstakling sem hafa áhuga á málefnum sem félagið lætur sig varða. Tilgangur félagsins er að fræða blóðgjafa, almenning og stjórnvöld um mikilvægi blóðs til lækninga. Félagið verður 25 ára núna í sumar. Formaður félagsins er Ólafur Helgi Kjartansson sýslumaður á Selfossi og situr hann jafnframt í stjórn Alþjóða blóðgjafafélagsins.
Öll þekkjum við einhvern eða til einhvers sem að hefur þurft að þiggja blóðgjöf og blóð kaupum við ekki bara út í búð. Tökum nú höndum saman og fjölgum blóðgjöfum.
Og konur látum athuga hvort að við getum ekki líka verið með í liðnu. Blóðbankabílinn kemur til með að verða við Fjarðarkaup alltaf fyrsta fimmtudag í hverjum mánuði, næst fimmtudaginn 2. mars frá 13-17.
Hafrún Dóra Júlíusdóttir
Situr í stjórn Blóðgjafafélagsins